Sporten: pelote, het heilige balspel

door Nina Bergh

Een heilige, maar wrede sport die met veel plezier en regelmaat werd beoefend in grote delen van het huidige Midden-Amerika. Dat is het Meso-Amerikaanse balspel. Een wedstrijd tussen twee ploegen waar vaak de dood op volgde. Meespelen was voor de Maya's een eer. Geofferd worden ook.

De oude Mayacultuur strekt zich uit over het zuiden van Mexico, Guatemala, Honduras en Belize. Ver verwijderd van andere samenlevingen wisten ze een superieure cultuur op te bouwen. Het balspel was een belangrijk onderdeel binnen de Maya cultuur en had naast een religieuze, ook een politieke functie.

ZELF NAAR Guatemala?

Bekijk alle 22 reizen naar Guatemala

Spelregels

Het balspel dat de Maya's kenden heette poctatoc / pokatok, of pelote in het Spaans. Het werd gespeeld tussen twee partijen. Op een groot veld, met een bal van rubber moest je van de tegenstander zien te winnen. Punten waren te verkrijgen door de bal door een stenen ring langs het veld te gooien. De tussenstand betekende weinig, want je kon zowel punten verliezen als punten behalen.

Het spel was behoorlijk intensief, want je mocht de bal met armen noch benen aanraken. Alleen de heupen en het bovenlijf werden gebruikt om de grote, rubberen bal, van ongeveer vijf kilo, over te spelen. Gebroken botten en ontwrichte schouders waren niet ongebruikelijk.

Mensenoffers

Op het heilige balspel kwamen veel toeschouwers af. Het was een grote feestelijke gebeurtenis, die gepaard ging met godsdienstige rituelen. Het brengen van mensenoffers was een belangrijk onderdeel van de festiviteiten. Op het hoge plateau, bovenaan de offertempel, werd vaak één van de spelers geofferd, het hart werd uit het lichaam gesneden en geschonken aan de goden.

Daarnaast had het spel ook een politieke en machtsfunctie. De ene keer werd tijdens het spel een mythe uitgebeeld en speelde de koning tegen de weergoden met als inzet de maïsoogst. De andere keer namen spelers de identiteit aan van jachtdieren of concurrerende goden.

Pelote anno nu

Waarschijnlijk had iedere grote stad en belangrijke plek een eigen balspelplaats. Bij de ruines van Chichén Itzá in Mexico ligt een balspeelveld van maarliefst 168 meter lang, het grootste veld dat archeologen ooit hebben teruggevonden.

Op enkele plekken in Midden-Amerika wordt het balspel nog steeds gespeeld. Met een lichtere bal en zonder mensenoffers uiteraard. Vooral in het noordwesten van Mexico is de sport nog aardig populair.

Vind je reisorganisatie

Rondreis Mexico, Guatemala & Honduras

Djoser

Highlights

San Cristóbal en Palenque
Cozumel
Playa del Carmen

Ontdek de parels van Guatemala en Belize

Evaneos

Highlights

Livingston
Panajachel
Antigua

Guatemala hoogtepunten

Better Places

Highlights

Rondreis Guatemala
Lago de Atitlán
Panajachel

Hidden Gems (Privé Rondreis Guatemala & Belize)

Undiscovered

Highlights

Belize City en Belmopan
Belize Cayes
Caye Caulker

Groepsrondreis Mexico, Guatemala en Honduras

Sawadee

Highlights

San Cristóbal en Palenque
Campeche
Tulum

Wij hebben reizen gevonden naar Guatemala

Bekijken

Specialisten Guatemala

Bouw je eigen Mexico reis

meer
website

Met oog voor de wereld

meer
website

Reizen door lokale specialisten!

meer
website

Ontdek de wereld

meer
website

Vakanties voor reizigers

meer
website

Regel je reis met lokale expert

meer
website

Stay tuned

Wil jij elke maand naar Midden-Amerika?

Schrijf je in voor de maandelijkse nieuwsbrief boordevol foto's, prijsvragen en insider tips.
Ook ontvang je speciale deals van onze partners.
En profiteer je van de leukste kortingen op reisproducten.

Aanmelden nieuwsbrief

En wil je als eerste op de hoogte zijn?

Volg ons op Facebook voor exclusieve Midden-Amerika aanbiedingen en leuk Midden-Amerika nieuws.
Bekijk de mooiste foto's en doe mee met prijsvragen. Jouw shot Midden-Amerika inspiratie.

Volg ons via Facebook

Mexico kenner